Czcionka czy font?

Prosty Arial, oficjalny Times New Roman czy bardzo nielubiany przez grafików Comic Sans – to dla większości użytkowników języka czcionki. Jednak mówiąc w ten sposób popełniamy błąd, ponieważ mamy na myśli tak naprawdę polski odpowiednik angielskiego określenia font, nie zaś to, co znane jest ludziom od setek lat jako „czcionka”. Gdzie znajduje się więc różnica i czemu w takim razie w edytorze tekstów stosujemy czcionki, a nie fonty?

Ta sama koncepcja, lecz inne nośniki

Żeby dobrze zrozumieć różnicę między czcionką a fontem, należy zacząć od definicji kroju pisma. Jest to nadanie ściśle określonych kształtów poszczególnym znakom alfabetu. Każda litera jest zbudowana w określony sposób, co pozwala nam odróżnić np. „e” od „a” czy „b” od „d”, jednak znakom nadaje się charakterystyczne cechy, dzięki czemu powstaje krój pisma. Posiada on np. ozdobniki (pismo szeryfowe, polecane do wydruku na papierze) lub występuje bez ozdobników (pismo bezszeryfowe, częściej stosowane w projektowaniu stron i aplikacji internetowych). Tymczasem czcionka i font to po prostu nośniki kroju pisma, tyle że w innej wersji. Czcionka stosowana jest jako materiał zecerski do uzyskiwania druku wypukłego. Ma kształt prostopadłościanu i dla uzyskania odbitego tekstu trzeba ręcznie poskładać odpowiednie czcionki, co często stanowi bardzo mozolną pracę. Z kolei font jest jakby cyfrową wersją czcionki, informacją zakodowaną w systemie lub programie komputerowym, który odbija się na ekranie komputera po wciśnięciu odpowiedniego przycisku na klawiaturze.

Dlaczego w ogóle doszło do pomyłki?

Nagminne nazywanie fonta czcionką wzięło swój początek z błędnego tłumaczenia, do jakiego doszło podczas opracowywania jednej z najwcześniejszych polskojęzycznych wersji systemu Windows. Tłumacz potraktował angielskiego fonta odrobinę po macoszemu traktując go jako odpowiednik naszej czcionki. Takie nazewnictwo się przyjęło i przy kolejnych wersjach systemu zrezygnowano z wprowadzenia korekty. Warto jednak mieć ten fakt na uwadze, tak by od tej pory używać w komputerze fontów, a nie czcionek.