Czy posiadanie praw autorskich do swego działa wymaga klauzuli ‘’wszelkie prawa zastrzeżone’’, która narzuca pewne ustalone ograniczenia i swobody? Okazuje się, że niekoniecznie. Twórcy mogą dzielić się swoimi dziełami z innymi na zasadach dopasowanych do własnych oczekiwań. Służą ku temu licencje Creative Commons, które pozwalają autorowi zestawiać swego rodzaju zestawy przepisów, jakie przestrzegać musi osoba chcąca skorzystać z danego zasobu. Creative Commons mają na celu poszanowanie praw i woli autora (ograniczenia) poprzez jednoczesne zapewnienie osobom trzecim dostępu do dzieła, możliwości jego transmitowania dalej i upubliczniania (swobód). Istnieją cztery podstawowe wersje licencji Creative Commons.
Użytek komercyjny oraz utwory zależne – najważniejsze kwestie
Zwyczajowo użycie dzieła, którego twórca jest możliwy do zidentyfikowania, wymaga jego zgody. Podstawą licencji Creative Commons (CC) jest uznanie autorstwa – znaczy to tyle, że każde wykorzystanie danego dzieła wymaga dodania nazwiska autora. Jest to pierwszy warunek licencji CC, który musi być przestrzegany zawsze.
Następnie twórca określa, czy chce udostępniać swoje dzieło jedynie w celach niekomercyjnych. Jeżeli tak, to w nazwie licencji pojawia się skrót NC. Cele niekomercyjne są często różnie interpretowane – chcąc skorzystać z danego dzieła na szerszym polu, warto jest skonsultować się z prawnikiem.
W nazwie licencji może również pojawić się element taki jak ND – oznacza on, że twórca nie zgadza się na wykonywanie utworów zależnych, czyli na tworzenie modyfikacji jego dzieła. Dany utwór może być więc wykorzystywany jedynie w swej oryginalnej formie.
Z kolei licencja CC SA pozwala zmieniać dzieło, jednak każde nowe opracowanie jest udostępniane na tych samych warunkach, co oryginał.
Warto wiedzieć, że z każdym wykorzystaniem czyjegoś dzieła na podstawie licencji CC, musimy upublicznić również notkę licencyjną, a w niej: personalia autora, tytuł utworu, a także rodzaj licencji CC. Wyjątkiem od tej reguły jest CC0 – obecnie bardzo popularne rozwiązanie, pozwalające na dowolne wykorzystanie i modyfikowanie danego dzieła bez konieczności podawania nazwiska autora.
